Spring hier naar de oorspronkelijke Griekse tekst..

(1) In het Grieks staat hier “idiastèn”; in de Griekse tekst hieronder vet afgedrukt. Je kunt hierin ons woord “idioot” terugvinden. Hoewel ons begrip “idioot” in de betekenis van zwakzinnig van hetzelfde woord is afgeleid, betekende het in klassiek Grieks iets volstrekt anders. In de zielkunde van Arisoteles gaat het woord terug op “idia” wat zoveel als “specifiek” betekent in contrast met het woord “koinè” wat “algemeen of gemeenschappelijk” betekent. Daaruit volgt dat een “idioot” iemand is die ten opzichte van de gemeenschap (het gemeenschappelijke) een bijzondere, aparte plaats inneemt. Een “idioot” was in de tijd van Aristoteles een ambteloos burger, iemand die een particuliere bezigheid uitoefent. Hij beschikt vaak over een bijzonder talent, zoals het talent van de priester(es) om te kunnen profeteren. Net als een profeet boven de belangentegenstellingen moest staan door statenloos te zijn, waren ook andere “idioten” aan geen gemeenschap gebonden.

         

Zo′n persoon blijkt ook bloot te staan aan grappen, om hem belachelijk te maken, maar ook om hem toe te lachen. Hoewel de oudste grappen ons suggereren dat de hoofdpersonen idioot (naïef) lijken, zijn ze dat in feite nooit in de betekenis die wij aan het woord toekennen. Ik zou het willen vergelijken met de rol van Brian in The Life of Brian van Monty Python. Net zoals in The Life of Brian gebruik wordt gemaakt van het komische effect van het dubbelen van situaties en personen, gebeurt dat in oude grappige verhaaltjes ook voortdurend. Maar omdat wij niet meer kunnen weten welke persoon of situatie model heeft gestaan voor de grap, doorzien wij dit niet. Des te sterker is, dat de grap overeind blijft en blijkbaar behalve een persoonlijk aspect ook een veel algemener maatschappelijk aspect aan de orde stelt.

         

En er bestaan van Thales van Milete vergelijkbare grappen als die uit The life of Brian. De komende vier weken zullen we die op dit blog bespreken.

         

(2) Klik op de linken onder de thema′s voor meer uitleg bij het verhaal en de animatie (door mij gemaakt met dank aan Friedrich Nietzsche), evenals voor de berekening en het basisgegeven.

         

De originele tekst.

Uit: Project Perseus, Diogenes Laërtius:

Thales

καὶ αὐτὸς δέ φησιν, ὡς Ἡρακλείδης ἱστορεῖ, μονήρη αὑτὸν γεγονέναι καὶ ἰδιαστήν. ἔνιοι δὲ καὶ γῆμαι αὐτὸν καὶ Κύβισθον υἱὸν σχεῖνοἱ; δὲ ἄγαμον μεῖναι, τῆς δὲ ἀδελφῆς τὸν υἱὸν θέσθαι. ὅτε καὶ ἐρωτηθέντα διὰ τί οὐ τεκνοποιεῖ "διὰφιλοτεκνίαν" εἰπεῖν. καὶ λέγουσιν ὅτι τῆς μητρὸς ἀναγκαζούσης αὐτὸν γῆμαι, "[νὴΔία]," ἔλεγεν,"οὐδέπω καιρός." εἶτα, ἐπειδὴ παρήβησεν ἐγκειμένης, εἰπεῖν,"οὐκέτι καιρός."