Commentaar en teksten.

         

(1)

Vertaling uit modern Engels: Diogenes “Laërtius, Leven en leer van Beroemde ‎Filosofen”, Tweede boek, vijfde hoofdstuk, paragraaf 36 ev‎.

“Eens toen Antisthenes zich omdraaide, waardoor er een scheur in zijn mantel in het oog viel, zei hij (Sokrates):“ Jouw ijdelheid komt onder de mantel tevoorschijn.” Tegen iemand anders die tegen hem zei: “ Vind je die–en–die niet erg beledigend?”, gaf hij als antwoord: “Nee, want voor een ruzie zijn er twee nodig.” (Met andere woorden Sokrates had geen zin om met hem ruzie te maken vanwege diens uitlatingen.) Hij zei altijd: wij moeten geen bezwaar maken tegen grappig bedoelde opmerkingen, omdat het nu eenmaal het vak van komedie‐dichters is onze gebreken belachelijk maken. Als ze dat doen, doet het ons goed, en als dat niet het geval is, dan raakt het ons toch niet. Toen Xantippe hem in eerste instantie uitschold en water over hem uitgoot, zodat hij heel erg nat werd, reageerde hij met: “Heb ik het niet gezegd? Xantippe′s gedonder loopt uit op regen!” Toen Alcibiades opmerkte dat het gescheld van Xantippe ondraaglijk was, zei hij: “Welnee, ik ben eraan gewend als het geratel van een takel. (Bij het takelen maakt de katrol een ratelend geluid als het tandje voor tandje een touw opwindt rond zijn as.) En jij hebt toch ook geen last van het gegak van ganzen?” ”Nee,” antwoordde Alcibiades, “ze voorzien me zelfs van eieren en gansjes.” “En Xantippe is de moeder van mijn kinderen,” antwoordde Sokrates daarop.” Toen ze (Xantippe) zijn mantel van zijn rug afgriste midden op de markt en zijn vrienden hem aanraadden om terug te slaan, zei hij: “ Zeker! God nog aan toe, zodat jullie, terwijl wij met elkaar vechten, kunnen uitroepen, ‘Zet h′m op Sokrates! Geef ze ervan langs!’ en ‘Goed gedaan, Xantippe!’?” En hij zei verder dat hij met de heks leefde op de manier waarop paardenliefhebbers houden van paarden met pit: “Het is precies zoals op het moment dat ze het paard getemd hebben en de rest als vanzelf gaat, zo zal ik in het gezelschap van Xantippe leren mij aan de rest van de wereld aan te passen.”

         

Oorsronkelijke tekst

         

         

(2) Tot in de twintigste eeuw was het de Barbier (kapper) die de besnijdenis uitvoerde. Behalve kapper was hij dan ook vaak de enige in de wijde omgeving met een grote kennis van medicinale planten.

         

(3) De Epistulae Socratis hebben ook een steentje bijgedragen tot het doorgeven van teksten uit de oudheid: de eerste brief bevat een zeldzaam fragment uit een zogeheten ‎“ὑπόρχημα” – een lyrisch genre dat verband houdt met de wapendans ‎‎(cf. Robbins 1998: 815-816) – van Pindarus. Het fragment, dat hier in ‎zijn meest volledige vorm is bewaard, luidt als volgt:

Oorsronkelijke tekst


θεοῦ δὲ δείξαντος ἀρχάν
‎ἕκαστον ἐν πρᾶγος εὐθεῖα δὴ
κέλευθος ἀρετὰν ἑλεῖν,
τελευταί τε καλλίονες.

Vertaling Van Rooy, Raf. 2014. “Receptie in de oudheid: Socrates epistolographus.” Kleio. ‎Tijdschrift voor Oude Talen en Antieke Cultuur 43 (4): 176–191‎

“Wanneer de god het begin heeft aangeduid
in iedere zaak, dan sleept het pad
rechtuit naar voortreffelijkheid,‎
en de afloop is nog beter.‎”